2013 Kasım ayının ortalarına gelmiş bulunuyoruz.
Küresel Ekonomiyi incelediğimizde, ülkelerin makro dinamiklerine göz
attığımızda ortaya çok ilginç bir tablo çıkıyor. 2007 Ağustos ayında ABD’de
başlayan Küresel Finans Krizi ilk zamanlar ne Avrupa ne Japonya ne de Çin
Ekonomisini etkisini altına almıştı. Yıllar ilerledikçe görüldü ki tüm dünya
Küresel Finans Krizinin çekim merkezi içinde. Bugün dünyanın dört büyük Merkez
Bankası olarak bilinen ABD FED, Japonya BOJ, İngiltere BOE ve Avrupa Merkez
Bankalarının parasal genişleme adı altında piyasaya sunduğu likidite 10 trilyon
$’ı aşmak üzere. Sadece 3,5-4 tirlyon $’ı ABD tarafından gerçekleşmiş. Son
çeyrekde ise, ABD ekonomisi 3. çeyrekde de beklentilerin çok üzerinde büyümeye
devam ederek % 2,8’i gördü. Geçen Cuma
günü ABD’de açıklanan tarımdışı
istihdam yine beklentilerin çok üzerinde geldi ve 204 bini test etti ki Ekim
ayında kamu 10 gün kapalı kalmıştı. Buna rağmen Gelişmekte Olan Ülkelerin
beklentisi , ABD’nin başı çektiği parasal genişlemenin devam etmesi ve sermaye
girişlerinin artması. Ancak, öncü göstergeler, ABD ekonomisinde ılımlı da olsa
iyileşmenin başladığı yönünde, Kasım ve Aralık ayı tarım dışı istihdam
rakamları açıklandıkça, büyümenin daha da güçleneceği bekleniyor.
Esas soru şu ?
Gelişen Ekonomilerde en önemli makro sorun ne ? Gelişen Ekonomilerin son
çeyrekde mücadele edeceği iki temel sorun Cari Açık ve Yüksek Enflasyon olarak
karşımıza çıkıyor. Dolar Maliyetinin giderek arttığı, likiditenin azaldığı,
Gelişmiş Ekonomilere sermaye girişinin arttığı bir döneme giriyoruz. Gerek özel
sektör gerekse kamu sektörü, 2014 deki olası ABD merkezli tahvil azaltışına
hazırlıklı olması gerekiyor.
Son olarak
önemli bir hususu belirtmekte yarar var. Gelişen piyasalar, cari işlemler
açığının finans sorununu çözmek istiyorsa, Doğrudan Yatırımlara ağırlık
vermeli, aksi takdirde, carry trade dediğimiz sıcak para, küresel likiditede
güvenli liman arayışına geçmek isteyebilir. Bu durumda, Dolara ve sermaye girişlerine daha çok ihtiyacımız
olabilir.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi