Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
FED, Erken Seçim, G-20 Zirvesi
Piyasalar, haftabaşı Kara pazartesi ile uyandı uyanmasına
ama, risk şimdilik ötelenmiş gözüküyor. Çin Merkez Bankası faizleri %
4,6’ya çekerek hem Fed’in hem gelişen piyasaların hem
emtiaların önünü bir miktar açtı diyebiliriz. Ancak, bana göre esas risk
sonbaharda FED faiz artırmaz ise olacak gibi gözüküyor. Piyasalar için
FED’in faiz artırımı hoş karşılanmıyor ancak dikkat ederseniz son 5
yılda gelişen piyasalara giren 2 trilyon $ son bir senede 1 trilyon $’a
gerileyerek ana vatanına yani ABD’ye döndü. Şimdi şu soru aklımıza
geliyor. Eğer ki FED faizleri 2016’ya ertelerse ne olur ? Cevabı aslında
çok basit, yaz lastiği ile kış ayında kar yağana kadar arabayı
sürebilme cesareti gösterebiliriz. Ama kar yağınca o araba gitmez.
Dolayısı ile 2016 küresel borsalarda balonu geliştirebilir yükselişler
görülebilir ama kalıcı olmaz. İçeride ise malum erken seçime girmiş
bulunuyoruz. Erken seçim sonrası tablo yine aynı çıkacak gibi bir
beklenti hakim . Tek başına bir iktidar hükümeti çıksa bile, kısa vadeli
borç cari açığı da eklediğimizde 220 milyar $’a ulaşmış durumda. Aynı
zamanda erken seçim takvimi sırasında, kredi derecelendirme
kuruluşlarının not değerlendirmeleri de açıklanacak ayrıca Kasım
16-17’de Antalyada G-20 zirvesi düzenlenecek. Anlayacağınız bizim
gündemimiz erken seçime odaklanmışken, G-20 zirvesi ikinci planda
gözüküyor gibi. FED’in faiz kararını ise hala fiyatlamıyor ve
gündemimize de almıyoruz.
Dolar endeksindeki yükseliş, FED'in 2015 faiz artışını fiyatlıyor
Küresel ekonomi dersleri Amerikadaki Mortgage krizi sonrası
yeniden yazılmaya ve anlatılmaya başladı. Parasal genişleme borsalar ve
gelişen piyasalar için adeta can suyu görevini üstlenirken, faiz artırım
kararı nedense hep ötelenmek isteniyor. Peki sizce FED,
faizleri mümkün olduğunca uzunca bir süre düşük tutmaya devam etse ne
olur. Cevabı aslında çok basit. Piyasalar riski öteledikçe daha büyük
bir tsunaminin dalgaları geciktirmiş oluyor. Bugün Amerika ve İngiltere
dışında büyüme potansiyeline girmiş olan ülke henüz yok. ABD
ekonomisinde çekirden enflasyon nisan ayında 0,3 artış gösterdi. Nisan
ayı tarım dışı istihdam 223 bine yükseldi. İlk çeyreğin olumsuz verileri
yavaş yavaş kapanıyor. İşsizliğin 5,4’e gerilediği enflasyonda yılsonu %
2 hedeifine kademe kademe yaklaşılacağı ABD ekonomik verilerine göre
netleşmesine rağmen, FED faiz artırımını ne kadar uzun süre ertelerse,
en büyük riski görecek olan yine gelişen piyasalar ve ardından ABD
olacaktır. FED bunu gördüğü için şu ana kadar algıyı çok iyi yönetti.
Dolar endeksinin yükseldiği bir ortamda FED artık güvercin mesaj
vermekten imtina edebilir.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
https://twitter.com/drismetdemirkol
http://bigyatirim.blogspot.com/
Ekonomist
https://twitter.com/drismetdemirkol
http://bigyatirim.blogspot.com/
17-18 Mart FOMC sonrası, Yellen’ın sabır kelimesini kaldırdıktan sonra, sabırsız olmayabiliriz mesajı sonrası risk iştahı tekrar yükselmeye başladı.
Her ne kadar Haziran da faiz artırımı masada olmasına rağmen, Dolar
endeksinde hafif de olsa gerileme dün devam etti. Parite ise 1,06
seviyelerine yükseldi. Ancak unutulmaması gereken bir husus var ki o da
piyasaya Yellen’in “sabır” kelimesini kaldırarak takvim ortaya koymadan
sadece verilere odaklanacağız mesaj aslında faiz artırımının habercisi
olup hem risk iştahının arttığı aynı zamanda volitalitenin çok
değişkenlik göstereceği bir döneme girdiğimizin habercisidir.
Haziran 2015 faiz artırımı için hala masada durmaktadır. En geç Eylül 2015 de FED faiz artırımı için start verebilir.
Haziran 2015 faiz artırımı için hala masada durmaktadır. En geç Eylül 2015 de FED faiz artırımı için start verebilir.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
Yunanistan için 4 aylık süre uzatımı yeterli olacak mı ?
Makro verilere göz atarsak, Kişi Başı GSYH 18146$ 10 Yıllık:%9,92
GSYH Yıllık:%1,7 Cari Açık:%0,7 Bütçe Açığı:-%12,2 Faiz:0,05 TÜFE: -%2,8
İşsizlik:%26 ve son olarak dış borç toplamı 320 milyar €. Yunanistan
Syriza ile yeni bir ekonomi programı uygulayacak mı ? Süre uzatı mı ne
kadar katkı sağlayacak ? veya ne sağlayacak hep birlikte göreceğiz.
Fakat açık olan birşey varki, o da paritenin 1,13leri test etmesi 4
aylık süre uzatımının krizin ertelenmesinden başka bir çözüm
getirmeyeceği . Mart ayında Draghinin varlık alımları aylık 60 milyar €
ile başlıyor. Kriz 4 ay erteleniyor. Varlık alımlarının polizitif etkisi
bana göre başlamadan bitti. Parite yılsonu 0,80’leri test ederse kimse
şaşırmasın. Bu arada İspanyada Paulo İglesias İspanyada güç kazanmaya
devam ediyor. Yunanistandeki değişim İspanyayı da etkisi altıma alırsa
Portekiz İtalya peşine takılır mı , 2015 de hep birlikte göreceğiz.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
Petrol Fiyatlarında ki yükseliş Küresel Ekonomi için Tehdit mi Fırsat mı ?
Hafta içinde Avrupadan gelen Yunanistan ile görüşmelerdeki olumlu
seyir ve Almanya ile Yunanistan arasında anlaşma zemininin pozitif
süreçde ilermesine Rusyadan gelen Ukrayna ateşkesi de eklenince küresel
piyasalarda olumlu rüzgarlar esmeye başladı. Her ne kadar
piyasalar için özellikle Gelişen piyasalar için FED’in olası faiz
artırım kararı önemli bir gündem maddesi olarak risk teşkik etmesine
rağmen, yukarıda sözünü ettiğim üç olumlu gelişme Doların hafif de
olsa gerilemesine, küresel borsalar da ise yükselişlerin önünün
açılmasına katkı sağlamış durumda. Bugün açıklanan Almanya 2014 son
çeyrek büyümesinin de 0,7 olarak gerçekleşmesi ve yıllık bazda 1,6’lık
büyüme DAX endeksinin yükselişinin sürmesine Euro’nun değer kazanmasına
neden oldu. Fakat unutulan, belki de hala fiyatlanmayan daha büyük bir
riskin farkında değiliz. Düne kadar 45 $’a kadar gerileyen Petrol
fiyatları bugün 60 $ seviyesini zorluyor. 2015 Küresel ekonomi de sadece
ABD’nin büyeyeceği bir dünya ekonomisinde yükselişe geçen petrol
fiyatları, ithalatçı ülkeler açısından enerji maliyetlerinin
yükselmesine neden olacağı gibi, henüz ekonomik toparlanma sürecinde
olmayan Euro bölgesi için büyük bir risk teşkil etmeye başlıyor. Bu
durumda büyüme için çok tezat bir durum karşımıza çıkıyor. KÜresel
Büyümenin sanayileşmenin itici gücü Petrol fiyatlarının yükselişinden
geçiyor ancak şu anki konjonktür ABD dışında büyümenin giderek
zayıfladığı bir Dünya için 60 $’a yükselen Brent Petrolün yükselişi
Küresel Ekonomiyi tehdit etmeye başlıyor.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
AYLIK 60 MİLYAR € YENİ VARLIK ALIMI EURO BÖLGESİNİ KURTARIR MI ?
Avrupa
Merkez Bankası başkanı Draghinin, dün açıkladığı yeni parasal
genişlemenin yankıları sürerken, 2016 yılı Eylül sonuna kadar sürecek,
aylık 60 milyar € varlık alımlarının yeterli olup olmayacağını iki
parametre berlirleyecek. Bu iki veri ise, istihdam ve
enflasyon olarak karşımıza çıkıyor. Euro Bölgesini incelediğimizde, kişi
başı gelirin 31 807 $, 10 yıllık tahvillerin % 0,1, yıllık büyümenin %
0,8, cari açığın -%2,4, yıllık TÜFE’nin -%0,2, işsizlik oranının ise %
11,5 olduğu bir ekonomiden bahsediyoruz. Küresel Finans krizi sonrası,
ABD ile başlayan parasal genişleme sürecinde temkinli davranmayı
sürdüren daha sonra geç de olsa ilk parasal genişleme sürecini başlatan
Euro bölgesi bugün geldiği noktada aslında, geç başlatıp erken bitirdiği
varlık alımlarının sıkıntısını yaşıyor. Özellikle Rusya-Avrupa
ambargosunun ne kadar süreceği belirsizliğini korurken gerek Rusya
gerekse Avrupa ülkelerinin özellikle Almanya ve Fransanın yeni varlık
alımlarının başlayacağı Mart ayında ülke ekonomilerine ne derece katkı
sağlayacağı belirsiz. 10 yıllık tahvillerin 0,38 civarında seyrettiği
Almanya ve Fransada Draghinin yeni varlık alımlarının olumlu sürece
ilerleyebilmesi için yıllık enflasyonun % 2 civarına yükselmesi şart.
2016 Eylül ayına daha uzun bir süre var, ancak Euro bölgesinde hem
siyasi risk hem ekonomik risk giderek artıyor.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
http://bigyatirim.blogspot.com/
İsmet Demirkol
Aracı Kurum Yorumları
2015 KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM
160 milyar $’a yaklaşması beklenen sermaye çıkışlarının etkisi ile gündemden düşmeyen Rusya-Ukrayna krizi, Güneyde Ortadoğu’daki gerginlik, Batıda Avrupa’nın borç krizinin artarak devam etmesi, Asyada Japonya’nın resesyonun tekrar içine girmesi Çin de ise yüksek büyüme dönemlerinden % 7 - % 7,5 seviyelerine çekilmeyi bekleyen bir Dünya ekonomisi 2015 senesinde bizi bekliyor. Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere ise, % 3 üzerinde bir büyüme ile 2015’i güçlü şekilde bitirecek iki ülke olarak karşımıza çıkıyor
2014 senesinin ilk çeyreği itibari ile gündeme gelen ve 2014’ün hemen hemen tamamında siyasi ve ekonomik gündemin ilk sıralarında yer alan Rusya-Ukrayna Krizi’nin 2015’e daha ılımlı bir süreçde girmesi belki de krizin sonlanması beklenirken, durumda şu ana kadar herhangi bir iyileşme gözükmüyor. Avrupanın Rusya’ya karşı uyguladığı ekonomik ambargoya karşılık aynı şekilde Rusyanın da ekonomik ambargoya karşılık vermesi özellikle Almanya ve Fransa’yı önümüzdeki süreçde etkilemeye devam edecek gibi gözüküyor. Bugün Avrupa ekonomisinin en güçlü ekonomilerinden olan Almanya ve Fransa, Rusyaya yaptırımlar nedeni ile imalat sanayi, sanayi üretimi, ihracatda kayıplar yaşamaya devam ediyor. Enerji maliyetlerinin gerilemesi Rus ekonomisini etkilediği gibi, Fransız enerji şirketleri ve Almanya sanayi sektörü ambargo etkisi ile kayıplar yaşıyor. Dolayısı ile Rusyadaki ekonomik krizin 2 yıl süreceği beklentisi 2015’e damgasını vururken, risklerin Avrupa Ekonomisini de etkileyebileceğini unutmamak gerekiyor.
Euro bölgesi ise, Ekim ayının son çeyreğinde Draghinin 1 trilyon €’luk yeni bir parasal genişlemeyi başlatması ile Avrupa krizinin çözüleceği beklentisini artırırken, Rusya’nın ekonomik ambargoya karşılık vermesi, Draghinin elini zora sokuyor. Parasal genişlemenin başarılı olabilmesi, herşeyden önce Rusya ile ilişkilerin düzelmesinden geçiyor. Diğer yandan Avrupada işsizlik, ekonomik durgunluk giderek artıyor. 2015 büyüme beklentisi % 1,7 gibi son derece zayıf kalmaya devam ediyor.
Rus ekonomisi ise, 2015 büyümesi
olarak % 0 büyüme beklentisi ile karşı karşıya. Bütçe gelirlerinin % 51’inden
fazlasının enerji ile karşılandığı ülkede petroldeki gerileme maliye
politikasını etkilemeye devam ediyor. Rublede ki değer kaybı, faizlerde % 11,70’e
dayanan yükselişe rağmen 2015 de Rublenin değer kazanması ekonominin
iyileşmesine bağlı olacak gibi gözüküyor. Özellikle 2 yıl boyunca ekonomik krizin etkilerinin devam etmesi sanayi ve
ihracatı önemli ölçüde etkileyecek gibi gözüküyor.
Çin ekonomisi ise açık ara, 2014 de
en güçlü büyüyen ekonomi yolunda ilerlemeye devam etti. 2015 de ise %
7civarında bir büyüme beklentisi hakim. Ancak Avrupa’daki krizin etkileri Çin’i
2015 de yavaşlatmaya devam edecek gibi gözüküyor.
ABD ve İngiltere Ekonomisine gelince, şüphesiz Amerikan ekonomisi 2015’e tahvil alımlarını azaltma sürecini sonlandırarak giriyor. Muhtemelen beklentiler, 2015 de faiz artırımının yapılacağı yönünde kimilerine göre ise 2016 yılına kalabilir. Ekonomik göstergeleri incelersek, enflasyonda % 2 seviyelerine henüz ulaşılmamış olmasına rağmen, 2015 de % 2 seviyesinin aşılabilme olasılığı kuvvetleniyor. İşsizlik de ise 2015 de % 5,5’e gerilemesi kuvvetle muhtemel gözüküyor. Özellikle enflasyon ve istihdamda ki iyileşme sürecinin devam etmesi, faiz oranlarının artırılmasını güçlendiriyor. Muhtemel faiz artırımının en erken Mart 2015 en geç ise Haziran 2015 sonunda olma ihtimali ise hala yüksek. Gelişen piyasalarda yüksek cari açık sorunu yaşayan ülkelerde dış finans kaynağı sıkıntısının Doların güçlenmesi ile birlikte ortaya çıkması Gelişen ekonomilerde makro ekonomik dengeleri zorlayacak gibi gözüküyor.
2015 senesinin tüm dünya insanlarına sağlık, mutluluk, huzur ve başarı getirmesi dileği ile.
ABD ve İngiltere Ekonomisine gelince, şüphesiz Amerikan ekonomisi 2015’e tahvil alımlarını azaltma sürecini sonlandırarak giriyor. Muhtemelen beklentiler, 2015 de faiz artırımının yapılacağı yönünde kimilerine göre ise 2016 yılına kalabilir. Ekonomik göstergeleri incelersek, enflasyonda % 2 seviyelerine henüz ulaşılmamış olmasına rağmen, 2015 de % 2 seviyesinin aşılabilme olasılığı kuvvetleniyor. İşsizlik de ise 2015 de % 5,5’e gerilemesi kuvvetle muhtemel gözüküyor. Özellikle enflasyon ve istihdamda ki iyileşme sürecinin devam etmesi, faiz oranlarının artırılmasını güçlendiriyor. Muhtemel faiz artırımının en erken Mart 2015 en geç ise Haziran 2015 sonunda olma ihtimali ise hala yüksek. Gelişen piyasalarda yüksek cari açık sorunu yaşayan ülkelerde dış finans kaynağı sıkıntısının Doların güçlenmesi ile birlikte ortaya çıkması Gelişen ekonomilerde makro ekonomik dengeleri zorlayacak gibi gözüküyor.
2015 senesinin tüm dünya insanlarına sağlık, mutluluk, huzur ve başarı getirmesi dileği ile.
Not: Bu yazı "EkoAvrasya dergisi" 2015 sayısı için hazırlanmıştır.
Dr. İsmet DEMİRKOL
Ekonomist
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
Bir Cevap Yazın